Lesgeven op een jenaplanschool: dit wil je weten!

Jenaplanonderwijs valt net als montessori-,dalton-, vrije- en freinetscholen onder het traditioneel vernieuwingsonderwijs. Een verzamelnaam voor vernieuwend onderwijs dat ontstond aan het begin van de 20ste eeuw. Het jenaplanonderwijs was vernieuwend omdat bij deze onderwijsvorm de belevingswereld van het kind centraal staat, niet de leerstof. Op een jenaplanschool zitten kinderen van verschillende leeftijden en niveaus in stamgroepen bij elkaar. De stamgroepen zijn dus erg divers, waardoor kinderen veel van elkaar kunnen leren.

Lesgeven op een jenaplanschool betekent dat je kinderen veel meer leert dan kennis en vaardigheden zoals schrijven, lezen en rekenen. Er wordt uitgegaan van vier basisactiviteiten: spreken, spelen, werken en vieren.

Spreken is belangrijk en gebeurt vooral in de kring. Spel wordt gebruikt om creatief bezig te zijn en om gevoelens te kunnen uiten. Werken gebeurt in blokuren en leert kinderen rekenen, taal en schrijven. Vieringen hebben een belangrijke rol binnen het Jenaplanonderwijs: het geeft sfeer en bevordert de saamhorigheid.

Ga je aan de slag op een jenaplanschool dan ga je als stamgroepleider deel uitmaken van een gemeenschap van kinderen, leraren en ouders. Ouders geven als het ware een deel van de opvoeding van hun kind uit handen aan de school, aan jou. Als leerkracht op een jenaplanschool word je daarom gezien als de professionele opvoeder van het kind. Het kind vormt dan ook de basis van een jenaplanschool. Voor de ouders is ook een belangrijke rol binnen het onderwijs weggelegd: zij brengen hun expertise in en hebben een ondersteunende rol bij activiteiten.

Lesgeven op een jenaplanschool heeft een andere betekenis dan lesgeven op een reguliere basisschool. Van een leerkracht op een jenaplanschool worden dan ook andere kwaliteiten verwacht. Ben je leerkracht op een jenaplanschool, dan ben je ook stamgroepleider. Hiervoor heb je ook andere scholing nodig: het is belangrijk dat je leert omgaan met verschillende leerjaren in één groep.

Als stamgroepleider van een jenaplanschool aan jou de taak om:

• • Contact te maken met het kind door je in te leven in het kind en het onderwijs af te stemmen op de ontwikkelingsbehoefte van het kind.
  • Te zorgen voor een veilige omgeving waarin kinderen elkaar kunnen motiveren en van elkaar kunnen leren.
  • Kinderen te begeleiden bij het behalen van leer- en ontwikkelingsdoelen.

Het jenaplanonderwijsconcept is een open model, wat scholen op hun eigen manier mogen interpreteren. In de praktijk betekent dit dus dat elke jenaplanschool anders is. Wél wordt er bij elke jenaplanschool uitgegaan van twintig basisprincipes. Deze basisprincipes wil je weten als je gaat lesgeven op een jenaplanschool. We bespreken hieronder dan ook de basisprincipes die voor jou als leerkracht belangrijk zijn:

• Het onderwijs wordt vormgegeven door een ritmische afwisseling van de basisactiviteiten gesprek, spel, werk en viering.
• De leerstof wordt zowel ontleend aan de leef- en belevingswereld van de kinderen als aan de cultuurgoederen uit de maatschappij.
• Gedrags- en prestatiebeoordeling van een kind vinden zoveel mogelijk plaats vanuit de ontwikkelingsgeschiedenis van het kind.
• Zelfstandig spelen en leren worden afgewisseld en aangevuld door gestuurd en begeleid leren. Het initiatief van het kind speelt hierin altijd een belangrijke rol.
• Verbetering- en verandering worden gezien als een nooit te eindigen proces.

Een jenaplanschool wordt niet gezien als school, maar als een leef- en werkgemeenschap waarin ieder zijn eigen rol heeft. Jouw rol binnen deze leef- en werkgemeenschap is weggelegd als stamgroepleider: je bent leider over een stamgroep. De kinderen in deze stamgroep verschillen van leeftijd, cultuur en onderwijsniveau. De rol van het kind binnen deze leef- en werkgemeenschap is weggelegd in het leren verantwoordelijk te zijn voor het eigen leren en voor de rol binnen de stamgroep.

Bij het lesgeven op een jenaplanschool is het belangrijk dat de ontwikkelingsdoelen van het kind worden afgestemd op de verschillende en unieke kwaliteiten en talenten van het kind. Door te werken met leer- en ontwikkelingsdoelen heeft het kind de ruimte om te kiezen. Dit leren gaat volgens een weekplanning. Hierin worden samen werken, samen spelen, samen spreken en samen vieren met elkaar afgewisseld.

Lesgeven op een jenaplanschool betekent lesgeven in overwegend heterogene groeperingen van kinderen naar leeftijd en ontwikkelingsniveau. Zo’n groepssamenstelling heet een stamgroep. Hierin zitten kinderen uit twee of drie verschillende leerjaren, bijvoorbeeld de groepen 3, 4 en 5. Het jenaplanonderwijs kiest bewust voor deze specifieke samenstelling: hierdoor zijn er grote verschillen in de groep, waarvan de kinderen kunnen leren.

De groepssamenstelling verandert ieder jaar: het jongste kind wordt het middelste kind, het middelste kind wordt het oudste kind etc. Het idee achter deze groepssamenstelling is dat kinderen zo belangrijke sociale ervaringen opdoen.

Is het jouw wens om aan de slag te gaan op een jenaplanschool? Dan gaan we graag met je in gesprek om in kaart te brengen welke basisprincipes voor jou van belang zijn. Onze recruiters hebben jarenlange ervaring binnen het onderwijs, dus ook op scholen waarin jenaplanonderwijs centraal staat. Wel zo’n fijn vooruitzicht als je wil lesgeven op een jenaplanschool!