De weg naar het klaslokaal: welke pabo-opleidingen zijn er en hoe maak je de juiste keuze?

De pabo, ofwel de Pedagogische Academie Basisonderwijs, is dé weg naar het leraarschap op de basisschool. Als je de pabo hebt afgerond, heb je een hbo-bachelordiploma op zak en een bevoegdheid om voor de klas te staan in het primair onderwijs.

Je volgt de pabo aan een hogeschool. Hier volg je de vakken die je op de basisschool ook gaat onderwijzen, zoals rekenen, taal en geschiedenis. Daarnaast doe je pedagogische en didactische vaardigheden op die van pas zullen komen in de klas.

Lees ook: waarom leerkracht worden: 9 redenen om voor de pabo te kiezen.

Als je besluit om de pabo te volgen, heb je de keuze uit verschillende opleidingen en scholen. Veel hogescholen bieden diverse varianten van de pabo aan. Voordat je van start gaat, doorloop je een intakeprocedure waarbij jouw achtergrond, motivatie en persoonlijke situatie worden beoordeeld. Zo wordt er zorgvuldig gekeken naar de beste match.

In Nederland zijn er verschillende pabo-opleidingen waaruit je kunt kiezen:

De voltijd pabo-opleiding duurt 4 jaar en is bedoeld voor studenten met minimaal een havo-diploma of mbo-niveau 4 diploma.

In de eerste 2 jaar leer je de basisvakken en ontwikkel je pedagogische en didactische vaardigheden. Je verdiept je onder andere in de ontwikkelingsfasen van kinderen van 4 tot 12 jaar, leert hoe je de lesstof het beste kunt overbrengen, en krijgt inzicht in het herkennen van onderwijsbehoeften en gedrags- en leerproblemen.

In het derde jaar kies je tijdens je minor een specialisatie, zoals orthopedagogiek of bewegingsonderwijs. Daarnaast beslis je of je wilt lesgeven aan ‘het jonge kind’ (onderbouw) of ‘het oudere kind’ (bovenbouw).

Het vierde jaar staat volledig in het teken van je Lio-stage (leraar in opleiding), waarbij je enkele weken fulltime zelfstandig voor de klas staat en tegelijkertijd aan je scriptie werkt.

Bij de deeltijdstudie van de pabo combineer je studeren met werken, wat meestal 2 tot 4 jaar in beslag neemt. De invulling varieert per hogeschool: sommige scholen organiseren 2 lesavonden per week, terwijl andere scholen kiezen voor 1 (of 2) volledige lesdagen per week. Het aantal stagedagen verschilt ook, maar omvat minimaal één stagedag per week.

Daarnaast is er de optie om naast je studie te werken of om in te vallen op basisscholen. De opbouw van de deeltijdopleiding lijkt op die van de voltijdvariant, maar dan sneller en compacter. Deze studie wordt vaak gekozen door oudere studenten (die niet direct van de havo afkomen) omdat zij de lesstof sneller oppikken en waardevolle ervaringen meebrengen uit eerdere loopbanen.

Lees ook: invallen in het basisonderwijs: alles wat je wilt weten.

Voor studenten die al in het bezit zijn van een afgeronde bachelor of master biedt een zij-instroomtraject uitkomst. Deze opleiding duurt 2,5 jaar en staat bekend om zijn flexibiliteit. Jij bepaalt zelf wanneer je opdrachten en toetsen plant, dus er komt wel wat verantwoordelijkheid bij kijken. Je kunt je eigen studietempo bepalen en werken en studeren makkelijk combineren.

Deze optie is perfect als je snel klaargestoomd wilt worden voor een carrière in het basisonderwijs en er volledig voor wilt gaan.

Sommige hogescholen in Nederland bieden de pabo ook in digitale vorm aan. Bij deze aanpak komt voornamelijk zelfstudie kijken en kom je eens in de zoveel tijd op de hogeschool voor een bijeenkomst.

Ondanks het digitale karakter omvat deze opleiding wel stages, aangezien praktijkervaring cruciaal is.

Bij het kiezen van de juiste pabo-opleiding zijn verschillende factoren van belang:

Wat is je academische achtergrond of eerdere opleiding? Om met een pabo-opleiding te beginnen heb je een havo-, vwo- of mbo-diploma -onderwijsassistent nodig.

Als je goed bent in het maken van duidelijke planningen en je eraan kunt houden, is een deeltijd- of digipabo wellicht de juiste keuze voor jou. Als je liever studeert in een omgeving met een heldere studieopzet, duidelijke doelen en overzichtelijke stappen, past de voltijdopleiding mogelijk beter bij je. Wil je het liefst zo snel mogelijk voor de klas en leren naast een huidige baan?  Dan zou een zij-instroomtraject wel eens de beste optie voor jou kunnen zijn.

Heb je een gezin met (kleine) kinderen? Dan is het belangrijk om goed na te denken over je studiekeuze. Heb je namelijk wel voldoende tijd om naast je gezinsverantwoordelijkheden zowel stage te lopen als te studeren? Sommige zij-instromers onderschatten hoeveel studie en tijd erbij komt kijken, wat kan leiden tot vroegtijdig stoppen. Zonde! Lees je dus goed in wat de studie inhoudt en voer hier gesprekken over met ervaringsdeskundigen zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Lees ook: leraar worden op latere leeftijd? Dit zijn de mogelijkheden.

Als je uit het werkveld komt en besluit om (weer) te gaan studeren, betekent dit mogelijk minder tot geen inkomsten. Kies je voor een voltijd- of deeltijdopleiding dan kun je wellicht invallen naast je studie voor extra inkomsten. Met het zij-instroomtraject van Derec ontvang je direct een salaris.

Meestal kun je met een pabo-opleiding beginnen aan het begin van het studiejaar, in september. De meeste pabo-opleidingen volgen het reguliere academische jaar, dat in september start en in de zomer eindigt.

Het moment waarop je kunt beginnen met een pabo-opleiding verschilt per school. De meeste opleidingen starten één keer per jaar, bij de start van het academische jaar. Check de toelatinginformatie van de school voor details, want sommige scholen hebben misschien extra startmomenten.

Wil je aan de slag met een zij-instroomtraject tot leraar basisonderwijs? Bij Derec staat flexibiliteit voorop. Je kunt dus het hele jaar door beginnen wanneer het jóu uitkomt.

Tegenwoordig zijn er een overvloed aan varianten en keuzes als het gaat om pabo-opleidingen. Elke hogeschool heeft haar eigen unieke aanbod en varianten. Bovendien houden ze serieus rekening met jouw wensen en mogelijkheden, een traject op maat behoort dus ook tot de mogelijkheden.

Zie je het zitten om je loopbaan te beginnen in het basisonderwijs? Jouw inzet is van essentieel belang om het lerarentekort stap voor stap te verminderen. Dus, wanneer zet jij de eerste stap?