AI in het onderwijs: zo kan het leerkrachten en docenten ondersteunen!

Misschien denk je dat AI alleen iets is voor techneuten of grote bedrijven. Niets is minder waar. Uit recente cijfers blijkt dat in Nederland inmiddels meer dan 50% van de scholen experimenteert met AI-oplossingen om het leerproces te verbeteren en de werkdruk van docenten te verlagen (2024). AI is toegankelijker dan ooit, ook voor jou als leerkracht of docent. Het kan je helpen tijd te besparen, je lessen interactiever te maken en leerlingen gerichter te ondersteunen. Maar wat betekent dit precies voor jouw dagelijkse praktijk?

Laten we eerlijk zijn: je agenda is overvol, er ligt altijd een stapel toetsen om na te kijken en je moet je ook nog focussen op het bieden van persoonlijke aandacht aan elke leerling. AI kan hier verlichting bieden door repeterende taken over te nemen, zodat jij meer tijd hebt voor wat je écht belangrijk vindt – het begeleiden van je leerlingen.

Hoe dan? Denk aan apps zoals Trello en Monday die je helpen om al je to-do’s en deadlines bij te houden. Deze apps zijn als een slimme agenda die jou vertellen wat je moet doen en wanneer. Ontdek hier nog meer tips voor leerkrachten. 

AI kan je bijvoorbeeld helpen met gepersonaliseerd lesgeven. Stel je voor dat je klas vol zit met leerlingen die allemaal op een ander niveau zitten. De een heeft moeite met rekenen, terwijl de ander zich verveelt omdat de stof te makkelijk is. Met tools zoals Knewton of ScootPad krijgt elke leerling het juiste lesmateriaal, afgestemd op hun niveau. Leerlingen die extra hulp nodig hebben, krijgen automatisch meer oefeningen. De leerlingen die sneller gaan, krijgen uitdagender opdrachten.

Deze programma’s analyseren continu hoe leerlingen presteren en passen het lesmateriaal automatisch aan hun leerbehoeften aan.

Jij hoeft alleen maar in de gaten te houden hoe iedereen het doet. Zo kun je je richten op wat écht belangrijk is: lesgeven.

Lees ook: Waarom leerkracht worden: 9 redenen om voor de pabo te kiezen

Weet je wat AI echt handig maakt voor leerkrachten en docenten? Het bespaart enorm veel tijd. Zeker bij taken die normaal gesproken veel tijd opslurpen, zoals toetsen nakijken. Stel je voor dat je een stapel toetsen voor je hebt liggen. Normaal zou je daar misschien een hele avond mee bezig zijn. Met AI-tools zoals Gradescope wordt dat werk automatisch voor je gedaan. Meerkeuzevragen en zelfs open vragen kunnen door deze tool worden beoordeeld. Dit scheelt je letterlijk uren.

Ook voor het bijhouden van de voortgang van je leerlingen is AI superhandig. Google Classroom bijvoorbeeld, houdt bij wie aanwezig is, wat de leerlingen hebben ingeleverd en hoe ze scoren op hun toetsen. Jij hoeft alleen nog maar de resultaten te bekijken. Zo houd je meer tijd over voor de dingen die echt leuk zijn, zoals het contact met je leerlingen en het voorbereiden van inspirerende lessen.

Je vraagt je misschien af: gebruiken scholen dit nu al? Jazeker! Veel scholen in Nederland experimenteren al met AI. Een mooi voorbeeld is een school in Amsterdam. Daar gebruiken ze een AI-systeem dat alle toetsresultaten van leerlingen analyseert. Het programma herkent patronen in de cijfers en geeft automatisch suggesties voor gepersonaliseerd lesmateriaal. Docenten zien in één oogopslag welke leerlingen extra aandacht nodig hebben. Ook kunnen ze meteen zien welke leerlingen al klaar zijn voor nieuwe uitdagingen.

Een ander praktijkvoorbeeld is de basisschool waar leerlingen met een AI-gestuurde tool leren programmeren. De tool past de moeilijkheidsgraad van de lessen aan, op basis van hoe goed de leerling het doet. Gaat het de leerling makkelijk af? Dan worden de lessen moeilijker. Heeft de leerling moeite? Dan krijgt hij of zij extra uitleg en oefeningen. Zo krijgt iedereen precies de juiste ondersteuning.

AI kan ook helpen om leren leuker en interactiever te maken. Neem bijvoorbeeld Duolingo, de welbekende app waarmee je talen kunt leren. Deze app gebruikt AI om zich aan te passen aan het niveau van de leerling. Stel dat een leerling moeite heeft met Franse werkwoorden—de app herkent dit en geeft extra oefeningen. Voor leerlingen die al verder zijn, biedt de app moeilijkere uitdagingen. Dit motiveert de leerlingen om door te blijven gaan, omdat ze steeds op hun eigen niveau worden uitgedaagd.

Een ander voorbeeld: Kahoot! Dit is een interactieve quiz-app die AI gebruikt om de vragen af te stemmen op het niveau van de klas. Je hoeft alleen maar een quiz te maken en de AI zorgt ervoor dat de vragen tijdens de les aangepast worden aan de moeilijkheidsgraad die jouw leerlingen aankunnen. Jij krijgt dan direct te zien welke leerlingen het goed doen en waar nog extra hulp nodig is.

Of denk aan Prodigy, een wiskundespel. De AI achter dit spel zorgt ervoor dat elke leerling op zijn of haar niveau blijft spelen. Zo voorkom je dat leerlingen gefrustreerd raken door te moeilijke vragen of zich vervelen door te makkelijke opdrachten. Dit soort tools maken leren niet alleen effectiever, maar ook leuker.

Feedback is superbelangrijk voor de ontwikkeling van leerlingen. Maar het kost veel tijd om gedetailleerde feedback te geven, zeker als je een volle klas hebt. AI kan ook hier uitkomst bieden. Met tools zoals Quizizz kun je interactieve toetsen maken die automatisch feedback geven. Jij hoeft niet meer alles zelf door te nemen—de tool geeft inzicht in de sterke en zwakke punten van je leerlingen.

Een ander voorbeeld is Edpuzzle. Dit is een gratis tool waarmee je video’s interactief kunt maken. Je kunt bijvoorbeeld een YouTube-video over geschiedenis toevoegen en tijdens de video vragen laten opduiken. De AI houdt voor jou bij welke leerlingen de vragen goed beantwoorden. Dit is niet alleen leuk voor de leerlingen, maar het geeft jou ook direct inzicht in hoe goed de stof begrepen wordt.

Met AI krijg je dus sneller en beter inzicht in hoe je leerlingen presteren. En het mooie is: je hebt meer tijd om leerlingen persoonlijk te begeleiden. Je hoeft je niet meer bezig te houden met de techniek—die doet het werk voor je.

Zie AI als een assistent die altijd voor je klaarstaat. Tools zoals ALEKS helpen je bij het voorbereiden van je lessen. Deze tool analyseert de resultaten van je leerlingen en geeft suggesties voor het beste lesmateriaal. Op die manier weet je precies wat elke leerling nodig heeft. AI zorgt ervoor dat je je kunt richten op het geven van de beste lessen, terwijl de technische taken op de achtergrond worden geregeld.

Stel je voor dat je nooit meer hoeft te stressen over het maken van een lesplan, omdat AI je precies vertelt wat de volgende stap is. Of dat je weet dat je lesmateriaal altijd actueel is, omdat AI continu de nieuwste inzichten verwerkt. Zo haal je het maximale uit elke les.

Lees ook: Taken onderwijsassistent: ondersteuning in de klas

Dit is een hele belangrijke vraag. Want hoewel AI veel voordelen biedt, maken scholen zich vaak zorgen over de kosten. Het goede nieuws: er zijn heel veel gratis AI-tools die je meteen kunt inzetten in het onderwijs.

Neem Google Classroom. Deze tool is volledig gratis en helpt je om alles te organiseren: van lessen en opdrachten tot cijfers en absenties. Het mooie aan Google Classroom is dat het gebruiksvriendelijk is en volledig geïntegreerd is met andere Google-producten zoals Google Drive en Google Forms.

Een ander mooi voorbeeld van een handige AI-tool voor het onderwijs is: Khan Academy. Deze tool is volledig gratis en ideaal voor vakken als wiskunde en natuurwetenschappen. Wat Khan Academy zo krachtig maakt, is dat het gepersonaliseerde leerervaringen biedt. De AI analyseert waar elke leerling moeite mee heeft en biedt automatisch extra oefeningen aan. Hebben ze moeite met breuken? Dan krijgen ze meer oefenmateriaal totdat ze het onder de knie hebben.

Een andere handige tool is Grammarly. Deze AI-gestuurde schrijfassistent helpt leerlingen om hun teksten te verbeteren. Of het nu gaat om grammatica, spelling of stijl – Grammarly geeft directe feedback terwijl de leerling typt. Dit is een enorme hulp bij het schrijven van essays of werkstukken. De gratis versie is meer dan voldoende voor dagelijks gebruik.

Daarnaast is er Socratic, een gratis AI-app van Google. Stel, een leerling zit thuis met een ingewikkelde wiskundesom waar hij niet uitkomt. Hij maakt een foto van de som met zijn telefoon. Socratic legt dan stap voor stap uit hoe hij de som moet oplossen. Dit werkt niet alleen voor wiskunde, maar ook voor vakken als biologie en geschiedenis. Socratic helpt leerlingen zelfstandig verder, terwijl ze toch een ‘digitale leraar’ tot hun beschikking hebben.

Tot slot is er Trello. Deze gratis AI tool is eigenlijk bedoeld voor projectmanagement, maar kan ook prima worden ingezet in je klas. Bij groepsprojecten kunnen leerlingen met Trello taken verdelen, deadlines instellen en de voortgang bijhouden. AI helpt hierbij om alles overzichtelijk te houden. Bovendien is het leren plannen voor leerlingen een waardevolle vaardigheid voor de toekomst.

Dus ja, AI is absoluut betaalbaar – en vaak zelfs gratis. Scholen hoeven geen grote investeringen te doen om van de voordelen van AI te profiteren.