Lesgeven op een montessorischool: dit wil je erover weten!

Montessorionderwijs is een onderwijsvorm waarbij de focus ligt op keuzevrijheid en zelfstandig werken. Op een montessorischool zal je nooit zien dat alle kinderen met hetzelfde lesmateriaal bezig zijn, in tegendeel. De leerlingen stellen zelf taken op die ze op een bepaald tijdstip op de dag of in de week af moeten hebben. De klassen op een montessorischool bestaan altijd uit kinderen van verschillende leeftijdsgroepen. Volgens Montessori bevordert dit een harmonische ontwikkeling: een kind is eerst de jongste, dan de middelste en tenslotte de oudste van de klas. Bovendien zorgt dit ervoor dat de kinderen elkaar kunnen helpen. Handig, zo hoef je als leerkracht niet alles alleen te doen!

Lesgeven op een montessorischool geeft jou als leerkracht de belangrijke taak om kinderen te helpen ontplooien. Een van de eerste taken die hierbij hoort is het inrichten van het klaslokaal met de daarbij behorende leermiddelen. Maria Montessori heeft uitgebreid beschreven hoe zo’n klas eruit moet zien. Het belangrijkste aspect daarbij is vrijheid. De vrijheid voor kinderen om zichzelf te kunnen ontwikkelen. De kinderen zitten daarom aan tafeltjes in gemengde groepjes: oud en jong door elkaar.

Het lesmateriaal moet zo zijn uitgestald dat het de kinderen uitnodigt om er actief mee aan het werk te gaan. Het staat in open, goed bereikbare kasten en moet op dezelfde manier worden teruggezet. Aan jou als leerkracht de taak om de kinderen te begeleiden bij het uitvoeren van deze activiteiten.

Een speciaal kenmerk van de montessorischool is het lesmateriaal waarmee kinderen leren. Deze sluit aan bij de fase waarin het kind zich bevindt en doet beroep op een specifieke vaardigheid, denk aan het leren van letters of het optellen van cijfers. Het lesmateriaal is zo gemaakt dat een kind het zelf ziet als hij een fout maakt. Zo leert het kind om zichzelf te verbeteren.

In de lagere klassen van een montessorischool is dit vooral educatief speelgoed. De oudere leerlingen hebben toegang tot speciaal reken- en taalmateriaal. Daarnaast is er ook lesmateriaal voor de sociale ontwikkeling, zintuigen en wereldoriëntatie. Bij het lesgeven op een montessorischool is er dus niet alleen aandacht voor het denken, ook de plek van het kind in de maatschappij, de natuur en de wereld krijgen veel aandacht. Lesgeven op een montessorischool geeft jou als leerkracht ook de mogelijkheid om zelf lesmateriaal voor de kinderen te ontwikkelen.

Naast het leren met het speciale lesmateriaal krijgen leerlingen op een montessorischool ook andere leerzame taken, zoals veters strikken, vegen, opruimen, schoonmaken en afwassen.

Is jouw interesse gewekt in het onderwijsconcept van Maria Montessori? Dan is het goed om te weten dat je na de pabo nog een speciale opleiding moet volgen waarin je leert hoe je les moet geven met deze materialen.

Montessorionderwijs valt onder het traditioneel vernieuwingsonderwijs. Lesgeven op een montessorischool verschilt dus van lesgeven op een reguliere basisschool. De grootste verschillen leggen we graag voor je uit!

Het individuele kind

Het montessorionderwijs gaat uit van het individuele kind; elk kind wordt individueel begeleid. Als leerkracht op een reguliere basisschool geef je kennisoverdracht aan een hele groep tegelijkertijd. Alle kinderen starten hier op hetzelfde niveau en eindigen op hetzelfde niveau. Kinderen op een montessorischool hebben weinig tot geen klassikale lessen. In plaats daarvan krijgen leerlingen een dag, week of zes weken-planning waarin ze hun eigen taken plannen. Kinderen krijgen de vrijheid om zelf het lesmateriaal te kiezen waarmee ze willen werken. Ze krijgen daarbij tempo vrijheid: ze mogen net zo lang met het materiaal werken als zij zelf willen. Daarnaast is het belangrijk dat het kind niveauvrijheid krijgt: de vrijheid om alles op zijn eigen niveau te doen. Tot slot hebben kinderen op een montessorischool bewegingsvrijheid: de vrijheid om het lesmateriaal zelf te pakken en terug te zetten.

Als juf of meester op een montessorischool begeleid je de leerlingen hier zo goed mogelijk bij. Je stelt grenzen aan de vrijheid door te controleren of de taken voldoende en uitdagend genoeg zijn. Als je merkt dat een kind moeite heeft met rekenen en daarom alleen maar taalactiviteiten op zijn of haar planning zet, is het belangrijk om het kind uit te dagen om ook rekenwerk te gaan uitvoeren. Op een montessorischool kijk je als leerkracht dus naar het individu en hun behoeftes en talenten binnen het onderwijs.

Gemengde klassen

De klassen op een montessorischool zijn zo ingericht dat er meerdere leerjaren in één klas zijn samengevoegd. Zo’n groep noem je een bouw. Zo heb je de onderbouw, waarbij groep 1 en 2 zijn samengevoegd, een middenbouw (groep 3, 4 en 5) en een bovenbouw (groep 6, 7 en 8). Als leerkracht lesgeven op een montessorischool betekent dat je meerdere jaren dezelfde leerlingen in je klas zult hebben. Zo leer je de kinderen in je klas écht goed kennen.

Zelfevaluatie

Leerkrachten op een montessorischool verbeteren de fouten van hun leerlingen minder dan op een reguliere basisschool. Lesgeven op een montessorischool betekent dan ook dat je de kinderen uitdaagt om hun eigen fouten in te zien en op te lossen. Daarnaast kent het montessorionderwijs geen cijferbeoordelingen en dus ook geen cijferrapporten. Als leerkracht houd je wel een registratie bij. Een keer per jaar schrijf je een verslag over hoe het met het kind en zijn of haar leerproces gaat. Deze bespreek je vervolgens met het kind en de ouders.

Zorg voor de omgeving

Bij het lesgeven op een montessorischool leer je kinderen niet alleen rekenen en spellen, ook de zorg voor de omgeving staat centraal. Kinderen op een montessorischool nemen daarom allemaal een plantje mee naar school waar ze voor moeten zorgen. Dit zorgt er niet alleen voor dat kinderen leren om ergens voor te zorgen, het maakt de klas ook gezellig en wekt bij kinderen interesse op voor de natuur.

Zittenblijven bestaat niet

Bij sommige kinderen loopt de ontwikkeling naar verhouding langzamer. Het is goed om te weten dat bij het lesgeven op een montessorischool geen kinderen kunnen blijven zitten. Zo hoeft een kind op een montessorischool de leerstof van het afgelopen jaar niet helemaal over te doen, maar kan hij gewoon op zijn eigen niveau doorgaan.

Als je wil lesgeven op een montessorischool is het goed om te weten dat het mogelijk is om op een basisschool of op een middelbare school aan de slag te gaan. Nederland heeft ongeveer 160 montessorischolen voor basisonderwijs en twintig montessorischolen voor het voortgezet onderwijs.

Op de basisschool ben je als leerkracht de belangrijkste factor in de eerste twee fasen van een kind:

• De eerste fase: de periode van schepping (nul tot en met zes jaar). Verdeeld in de onbewuste fase (nul tot drie) waarin kinderen zich in een hoog tempo ontwikkelen in motoriek, spraak en zintuigen. En de bewuste fase (drie tot zes) waarin kinderen de omgeving bewust ontdekken.
• De tweede fase: de periode van verkenning en wetenschap (zes tot en met twaalf jaar). Verdeeld in de fase van verkenning (zes tot en met negen) waarin kinderen kennis opbouwen. En een fase van wetenschap (negen tot twaalf), waarin een kind belangstelling krijgt in het hoe en waarom en wetmatigheden onderzoekt en ontdekt.

Wil je graag lesgeven op een montessorischool in het voortgezet onderwijs. Dan ben je van groot belang in de derde fase: de periode van maatschappelijke gerichtheid (twaalf tot achttien jaar). In deze fase aan jou de taak om ervoor te zorgen dat leerlingen een drietal doelen bereiken:

1. Zich ontwikkelen tot een onafhankelijk persoon;
2. Bekwaamheden leren verwerven om in studie, werk en samenleving te kunnen functioneren;
3. Leren om op een verantwoordelijke wijze een maatschappelijke rol te vervullen.

Gaat jouw lerarenhart sneller kloppen van het onderwijsconcept montessori?

Bij Derec bieden we je graag een helpende hand! Wij hebben diverse vacatures leerkracht montessorionderwijs open staan. Wij helpen je graag de beste match te vinden door met jou in gesprek te gaan en er zo achter te komen wie je bent en wat je wil. Door ons brede netwerk spreken we dagelijks verschillende scholen: ook montessorischolen. De kans is dan ook groot dat we een vacature leerkracht montessorischool vinden voordat we deze online zetten. Schrijf je daarom bij ons in. Dan ben je direct op de hoogte als er een plek op een montessorischool vrijkomt.